เธอทั้งหลายพึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้
ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา.
จบทุติยกุลปุตตสูตรที่ 4
อธิบายความในทุติยกุลปุตตสูตรที่ 4 ก็เหมือนกัน.
5. ปฐมสมณพราหมณสูตร
สมณพราหมณ์รู้อริยสัจ 4 ตามเป็นจริง
[ 1658] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สรณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่า
หนึ่งในอดีตกาล รู้แล้วตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น
ทั้งหมด รู้แล้วซึ่งอริยสัจ 4 ตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใด
เหล่าหนึ่งในอนาคตกาล จักรู้ตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น
ทั้งหมด จักรู้ซึ่งอริยสัจ 4 ตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใด
เหล่าหนึ่งในปัจจุบันกาล ย่อมรู้ตามความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์
เหล่านั่นทั้งหมด ย่อมรู้อริยสัจ 4 ตามความเป็นจริง อริยสัจ 4 เป็นไฉน
คือ ทุกขอริยสัจ ฯลฯ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ ก็สมณะหรือพราหมณ์
เหล่าใดเหล่าหนึ่งในอดีตกาล...ในอนาคตกาล ... ในปัจจุบันกาล รู้ตาม
ความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้นทั้งหมด รู้ซึ่งอริยสัจ 4 เหล่านั้น
ตามความเป็นจริง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้นแหละ เธอทั้งหลายพึง
กระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินี
ปฏิปทา.
จบปฐมสมณพราหมณสูตรที่ 5
อรรถกถาปฐมสมณพราหมณสูตร
พึงทราบอธิบายในปฐมสมณพราหมณสูตรที่ 5.
ก็พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสสัจจะ 4 เหล่านั้น ตามอธัยาศัยของผู้จะ
ตรัสรู้ ด้วยพระสูตร ด้วยการตรัสแก่ภิกษุเหล่านั้น.
จบอรรถกถาปฐมสมณพราหมณสูตรที่ 5
6. ทุติยสมณพราหมณสูตร
สมณพราหมณ์ประกาศอริยสัจ 4 ที่ตนรู้
[1659] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่า
หนึ่งในอดีตกาล ประกาศแล้วซึ่งสิ่งที่ตนรู้แล้วตามความเป็นจริง สมณะหรือ
พราหมณ์เหล่านั้นทั้งหมด ประกาศแล้วซึ่งอริยสัจ 4 ว่าเป็นสิ่งที่ตนรู้แล้วตาม
ความเป็นจริง สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่งในอนาคตกาล จักประกาศ